قرآن کریم و جری و تطبیق
پایان نامه
- وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات
- نویسنده هدیه مسعودی صدر
- استاد راهنما قاسم بستانی سید یوسف محفوظیموسوی
- سال انتشار 1391
چکیده
قرآن کریم، بر پیامبر(ص)، به قصد هدایتِ بشر، نازل شد و به دلیل این نقش هدایتی است که باید آیات آن بر مصادیق مختلف از افراد و حوادث و در هر زمان و دوره ای و وضعیت و موقعیتی قابل تطبیق باشد. تطبیق آیات قرآن، بر افراد و حوادث که شرایط آنها، مانند زمان نزول آیات بوده است، بر اساس قاعده ای است که در اصطلاح مفسّرین از آن با عنوان «جری و تطبیق» یاد می شود. این قاعده اصطلاحِ ترکیبی از دو واژه ی«جری» و «تطبیق» است و مدلول آنها جریان داشتن و مطابقت است. جری و تطبیق به معنای تطبیق و تسرّی حکم آیه بر فرد یا حادثه ، به عنوان یکی از رموز جاودانگی و جاری بودن قرآن کریم در گذر زمان به شمار می آید. این قاعده علاوه برتأیید عقل و عرف، در سخنان معصومین(ع) که آیات قرآن کریم را جاری و جاودانه در گذر زمان عنوان کرده اند، به صراحت ذکر شده است. قاعده ی جری و تطبیق به دو روش بر آیات و مفاهیم قرآن کریم اعمال می شود: الف) نقلی، ب) عقلی. در جری و تطبیق نقلی، اتّکا بر روایاتی معتبر است که صحّت صدور و سند آنها ثابت باشد و جری و تطبیق عقلی که به مراتب شرایط و قواعد خاص و حساس تری را می طلبد تا شبهه تفسیر به رأی پیش نیاید، تکیه برعقل دارد. ظهور جریان های باطنیه، غُلات، صوفیه و مفسّران به رأی، سبب شد، این قاعده به صورتی بی ضابطه، توجیه کننده عقیده و مسلک هایی باشد که ظاهر الفاظ قرآن کریم تأیید آنها را برنمی تافت. پس باید توجّه داشت که در فهم آیات قرآن کریم نمی توان به هر تطبیقی که ذیل آیات وارد شود، اعتنا کرد. جری و تطبیق باید در چارچوبی خاص و طبق ضوابط و شرایط درست صورت پذیرد. از طرفی باید توجّه داشت که جری و تطبیق های انجام شده ذیل آیات و مفاهیم قرآن کریم نیز، بر فرض صحت، هرگز گستره شمول و عموم معنای آیه را محدود نمی کنند.
منابع مشابه
روش‌های به‌کارگیری قاعده جری و تطبیق در حوزه فهم قرآن
الفاظ و معارف قرآن از حقایق و اصولی جامع سرچشمه گرفتهاند که فرامنطقهای و فراتاریخی می‌باشند. بر این اساس میتوان با کشف مفهوم حقیقی و حکم جامع و گذر نمودن از خصوصیات مصداقی، مفاد ظاهری آیات را بر مصادیق دیگر تطبیق نمود. بنابراین آنچه این نوشتار به‌دنبال آن است، پرداختن به روش‌های به‌کارگیری قاعده جری و تطبیق می‌باشد و در همین راستا، به بررسی مفهوم و مصداق منطقی و روش تنقیح مناط می‌پردازیم؛ زی...
متن کاملجایگاه روایات جری و تطبیق در فرایند تفسیر قرآن
روایات جری که بخش زیادی از روایات موجود در تفاسیر روایی ما را شامل می‌شود، همیشه مورد توجه مفسران ما بوده و هست و در ضمن مباحث تفسیری، به این روایات نیز اشاره می‌کنند. اما این سؤال در ذهن ایجاد می‌شود که اصولاً آیا این دسته از روایات، تفسیری به‌شمار می‌روند یا خیر؟ به نظر می‌رسد این روایات صرفاً در صدد انطباق مفهوم عام آیه بر مصداقی عرفی و بدون در نظر گرفتن سیاق آیات قبل و بعد هستند و ازاین‌رو با...
متن کاملمبانی کاربرد جری و تطبیق در تفسیر قرآن
یکی از قواعد در فهم و بهرمندی از آیات هدایت‌بخش قرآن کریم، قاعده مشهور به «جری و تطبیق» است که از دیرباز نزد علمای دین و مفسران قرآنی شناخته شده و به کار می‌رفته است، امّا این قاعده و مبانی کاربرد آن، حداقل از جهت نظری و تئوریک چندان شناخته‌شده نیست و پرسش‌هایی چون مبنای کاربرد قاعده جری و تطبیق در فهم آیات قرآن چیست؟ جری و تطبیق با دیگر روش‌های تفسیر قرآن(در اشکال مختلف تفسیر، تأویل و باطن) چه ...
متن کاملمبانی کاربرد جری و تطبیق در تفسیر قرآن
یکی از قواعد در فهم و بهرمندی از آیات هدایت‌بخش قرآن کریم، قاعده مشهور به «جری و تطبیق» است که از دیرباز نزد علمای دین و مفسران قرآنی شناخته شده و به کار می‌رفته است، امّا این قاعده و مبانی کاربرد آن، حداقل از جهت نظری و تئوریک چندان شناخته‌شده نیست و پرسش‌هایی چون مبنای کاربرد قاعده جری و تطبیق در فهم آیات قرآن چیست؟ جری و تطبیق با دیگر روش‌های تفسیر قرآن(در اشکال مختلف تفسیر، تأویل و باطن) چه ...
متن کاملمبانی ادبی - زبان شناسی جری و تطبیق در تفسیر قرآن
تعمیم مفاهیم قرآنی و انطباق آنها درطول زمان بر شرایط و مصادیق جدید یکی از قواعد مهم تفسیری است که به جری و تطبیق شهرت دارد. اختصاص بخش مهمی از روایات تفسیری شیعه به این موضوع از یک طرف و نقدها و طعن‌های برخی مخالفان بر این گونه روایات از طرف دیگر و نیز ارتباط وثیق این مسئله با خاتمیت و جاودانگی قرآن، مبناشناسی و تحلیل درست این قاعده ضروری به نظر می رسد. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی، مبانی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
نوع سند: پایان نامه
وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه شهید چمران اهواز - دانشکده الهیات
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023